Dit artikel verscheen eerder in het nieuwe zomernummer van ELLE, bestel hier een exemplaar, of neem gelijk een abonnement.
Dus als jij terugkomt, staat er een nieuw persoon voor me?’ vraagt een vriendin mij als ik haar facetime vanaf een strandbed pal voor de hagelwitte villa die ik een week lang mijn thuis mag noemen. ‘Als ik terugkom met een nieuw inzicht, dan ben ik al blij,’ lieg ik. Ik ben eigenlijk heel benieuwd of er een verandering voor mij in het verschiet ligt. Het voelt in ieder geval hoognodig. Denk ik aan thuis, dan denk ik aan hoe zeer mijn omgeving aan het veranderen is. Vrienden gaan trouwen, kopen huizen en krijgen kinderen, familieleden worden ziek of overlijden, mensen maken promotie of switchen van baan en men heeft het te druk om af te spreken en bij te kletsen. Ondertussen breng ik mijn dagen nog steeds door in datzelfde kleine appartement waarin niet eens ruimte is voor een huisdier, sluit ik elke date steeds weer teleurstellend af en heb ik geen idee wat de volgende stap in mijn carrière gaat zijn. Kortom, ik sta stil, terwijl al het andere om mij heen stroomt.
Gekke bekken trekken
De villa waar ik verblijf is van Cap Juluca, een luxe wellnessresort van de Belmond-hotelgroep op het Caribische eiland Anguilla. De vergelijking met oorden uit The White Lotus is snel gemaakt. Een villa met uitzicht op zee, verschillende restaurants met internationale keukens, toegang tot een luxe spa en een immense hotelgym, en personeel gekleed in tropische bloezen dat je bij naam kent. Ik kan mijn eigen villahost,
oftewel persoonlijke butler, whatsappen als ik iets nodig heb of besloten heb bij welk restaurant ik die avond wil eten.
Over een uur begint mijn eerste Signature Sequence; een ‘verkwikkende wellness-ervaring die dynamische beweging combineert met mindfulness en ademwerk,’ zo leest mijn weekschema. Geïntrigeerd glijdt mijn blik over de andere sessies in het vooruitzicht: Morning Stretch, Sunset Ritual, Mindful Walk, alle buzzwoorden waarvan mijn linkerwenkbrauw enigszins oordelend naar boven trekt. Dit moet mij gaan veranderen?
‘De betekenis van het leven is om simpelweg te leven. Het is zo klaar als de dag. En toch rent iedereen rond in grote paniek alsof het noodzaak is om iets bereiken dat buiten ons ligt,’ hoor ik een man in het Engels prediken terwijl rustgevende klanken mij moeten helpen om mijn ademhaling te kalmeren. Ik sta met een klein groepje mensen op een grasveld bij een klif uitkijkend over het gehele resort met een ondergaande zon op de achtergrond. De man die mij toespreekt is Alan Watts, een filosoof die eigenhandig het zenboeddhisme aan de Westerse wereld zou hebben geïntroduceerd. We hebben herhaaldelijk gesprongen, met onze armen gezwaaid, luid uitgeademd, in kleermakerszit onze lichamen gecentreerd en gedanst terwijl meneer Watts ons vertelde ons ego los te laten. Ik ben afgemat en ontspannen tegelijk, terwijl de gekke bekken en rare bewegingen die ik in het afgelopen uur moet hebben gemaakt door mijn hoofd flitsen. Maar ik heb net geleerd dat ik veroordeling en schaamte moet loslaten. Het gaat er in deze sessies niet om hoe je eruitziet of wat je doet, maar hoe je je erbij voelt. Op dit moment voel ik me blij en energiek. Maar de ervaring leert me dat dat gevoel – die high die ik ken van intense sportlessen – snel verdwijnt. Hoe gaat dit helpen bij mijn transformatie? O ja, loslaten. Niet te veel nadenken. Ik zal het wel zien. Hoop ik.
De tekst loopt verder onder deze foto.
Op dezelfde frequentie
Sessies zoals de Signature Sequence zijn het geesteskind van Luuk Melisse, een voormalig danser en sportinstructeur die samen met zijn partner Gabriel Olszewski in 2020 het workout-meets-wellnessconcept Sanctum oprichtte in Amsterdam. Het stel organiseert nu ook sessies in Londen en ze vullen met gemak de Gashouder op het Westergasterrein in Amsterdam tijdens hun Frequency Festival – een bijna drie uur durende belevenis met ‘beweging, emotionele ontlading en spirituele ontdekking,’ zo leest de website.
Sanctum combineert wellness en fitness, maar benadert beide anders dan je gewend bent. Melisse – die de sessies creëert en andere Sanctum-gidsen opleidt – viel het op dat wellness veelal op het individu is gericht. Massages en verzorgende behandelingen ervaar je in je eentje in een afgesloten kamer. Fitness is in de meeste gevallen resultaatgericht; gewicht verliezen, spieren groeien, je uiterlijk verbeteren, het eindeloos streven naar die perfecte summer body. Volgens Olszewski – verantwoordelijk voor de operationele kant van Sanctum – daagt hun concept die ideeën uit door te focussen op gemeenschap. ‘Samenkomen voor een kort moment door gezamenlijk te bewegen en muziek, dans, meditatie en storytelling te ervaren. Je bent even op dezelfde frequentie met anderen,’ legt hij uit.
Het koppel lanceerde hun concept in de pandemie, in een tijd waarin we onze gemeenschap tijdelijk verloren. Maar Melisse herkende dat we onze community’s al langere tijd aan het verliezen zijn. ‘We leven in een nogal narcistische wereld. De moderne samenleving richt zich vooral op het individu.’ Melisse deed onderzoek naar de kracht van gemeenschap en stuitte op Émile Durkheim, die wordt gezien als de eerste socioloog. Hij vroeg zich af waarom men kerkdiensten bezoekt en ontdekte dat we in zulke momenten het gevoel van identiteit even vergeten. Mensen voelen zich onderdeel van iets groters. ‘Tegenwoordig zou je hetzelfde kunnen zeggen van grote sportwedstrijden en concerten. Je vergeet even de verschillen en bent je meer bewust van dat wat ons hetzelfde maakt.’
Lelijke wellness
In elke les draag je een draadloze koptelefoon waarmee Melisse je door de sessie leidt op elektronische muziek en pophits afgewisseld met meditatieve geluiden. Je wordt gemotiveerd om zelf geluid te maken dat helpt om los te laten, van hard uitademen tot schreeuwen. De koptelefoon helpt daarbij, want terwijl je naar Melisse en de muziek luistert, verstommen alle geluiden van buitenaf. De angst dat een ander jouw geluiden hoort ebt daardoor langzaam weg. Daarbij wijst onderzoek uit dat je je meer verbonden voelt met een stem in je hoofd, met een betere emotionele respons tot gevolg. Melisse: ‘We zijn eerder beschreven als de lelijke toekomst van wellness en dat zie ik als een compliment. De afgelopen twintig jaar willen we alleen maar een mooier plaatje van onszelf schetsen. Hoe succesvol we zijn, welke spullen we hebben en wat we allemaal voor moois beleven. Bij Sanctum verwelkomen we de imperfecties. Je knappe kant, je lelijke kant, je blije ik en je boze ik. Dat is nogal nieuw in vergelijking met sportstudio’s die gefocust zijn op het realiseren van de beste versie van jezelf in een Instagramwaardige setting.’
Sanctum klinkt bijna als een therapiesessie, maar het is wel degelijk een workout. Echter gaat het hier niet om de hoeveelheid calorieën die je verbrandt of de spieren die je traint. ‘Je fysieke lichaam is slechts het middel om bij je emotionele lichaam te komen,’ benadrukt Olszewski. ‘Sanctum is ontworpen rondom de kracht van repetitie. Door bepaalde bewegingen te herhalen, raak je in een flow die je fysieke lichaam tegelijkertijd vermoeit. Als je lichaam moe is, ben jij vatbaarder voor emotionele ontlading.’ Daarmee heeft het duo het eeuwenoude concept van yoga gemoderniseerd. ‘Yoga is ooit bedacht om monniken voor te bereiden op diepe meditatie. Het is makkelijker om te mediteren als het lichaam moe is.’
Zelfontdekking
Het concept slaat aan. Melisse en Olszewski reizen de hele wereld over voor hun Sanctum-retreats in wellnessresorts die constant volgeboekt zitten. De samenwerking met Cap Juluca is echter iets nieuws, namelijk een residentie. In plaats van een georganiseerde reis met intense schema’s vol een-op-eensessies, groepsgesprekken, meditatie en de Sanctum-workouts biedt het hotel hun gasten de lessen vrijblijvend aan als onderdeel van hun vakantie.
‘Wellness groeit uit tot een fundamenteel onderdeel van reizen,’ meent Nicola Herbert, de Global Director Wellness & Guest Experience van Belmond. ‘Uit het reistrendrapport van American Express uit 2023 blijkt dat 61 procent van de gen Z- en millennial-reizigers reisplannen maakt met een focus op persoonlijke wellness. Die data komen duidelijk naar voren bij onze gasten, die bij ons boeken om tot rust te komen, te ontsnappen aan hun drukke bestaan en te luisteren naar wat ze nodig hebben.’ De Transformational Travel Council, een organisatie die reizigers helpt bij het faciliteren en adviseren van hun reis op zoek naar persoonlijke ontwikkeling, definieert een transformationele reis als ‘elke reiservaring die mensen steunt om betekenisvolle, duurzame veranderingen in hun leven te brengen.’ Nogal een belofte, vindt Herbert. ‘Eigenlijk is het een ontzettend vaag begrip. Wanneer is iets transformationeel? We zien dat gasten nieuwsgierig zijn en openstaan voor nieuwe belevenissen, die veelal gericht zijn op persoonlijke ontwikkeling. Ik denk dat het concept van transformatie als iets holistisch zou moeten worden benaderd, waar reizen zeker een onderdeel van zou kunnen zijn.’
Ook de Sanctum-oprichters zouden hun concept niet onder transformationeel scharen. ‘Dat klinkt te resultaatgericht,’ vindt Melisse. ‘Begrijp me niet verkeerd, ik hoop natuurlijk dat iedereen die Sanctum of een andere vorm van zelfontdekking ervaart, iets met zich meeneemt wat helpt om een verandering teweeg te brengen. Maar met de intentie op reis gaan om te veranderen klinkt als een soort Extreme Home Makeover. “Het gaat om de reis en niet de bestemming” is niet voor niets een cliché. Sanctum is voor ons een ontdekking van persoonlijke ontwikkeling en niet zozeer een transformatie.’ Dat mensen op reis gaan voor die zelfontwikkeling begrijpt Olszewski wel. ‘Het is een combinatie van factoren. Reizen haalt je uit je bubbel en brengt je naar mooie locaties die bijdragen aan een ervaring die levensveranderend kan zijn. Daarom hosten wij Sanctum ook altijd op aparte locaties, zoals in kerken, op rooftops of in een park. Die ongewone omgeving helpt je om tot diepere emoties te komen.’
Ander perspectief
Eerder dit jaar was ik drie weken op Koh Samui in Thailand voor een Muay Thai-fitnesskamp waarbij ik dagelijks nadacht over hoe ik mijn leven anders zou gaan indelen. Daarbij schreef ik doelen op voor de rest van het jaar. In die periode deed ik niets anders dan sporten, gezond eten en praten met gelijkgestemden over hun baan en het leven ver weg van het eiland. Eenmaal terug in Nederland overkwam het dagelijkse leven mij, waardoor tot mijn grootste frustratie vooralsnog niets van mijn doelen terechtkwam.
Op Anguilla was ik naarmate de week vorderde minder gefocust op de transformatie. Aangezien ik op reis was voor werk, deed ik mijn mails en hield ik contact met collega’s, zoals tijdens elke werkdag. Tegelijkertijd nam ik de tijd om dat boek over zelfontwikkeling dat ik al drie vakanties met me meesleepte, open te slaan. Op het strand koos ik voor een psychologiepodcast in plaats van mijn standaard-strandplaylist en naast de Sanctum-sessies voelde ik me gemotiveerd om nog de sportschool in te gaan. Gewoon, omdat dat goed voelde.
Op de boot terug naar de luchthaven dacht ik na over het facetimegesprek met m’n vriendin. Ze zal geen nieuw persoon voor zich krijgen en gelukkig maar. Hoewel mijn situatie thuis verder niet anders is, kijk ik er wel anders tegenaan. Ik kan verandering namelijk niet forceren. En misschien is die verandering van perspectief precies wat ik nodig had.
