Dagelijkse stress op het werk is normaal. Maar hoeveel is te veel? Hoewel iedereen uitdagende dagen op kantoor heeft (virtueel of IRL), kan het vaak moeten omgaan met een buitensporige hoeveelheid stress leiden tot burn-out-klachten.

Steeds meer stress

Helaas is de stress onder werknemers de afgelopen tien jaar toegenomen, zo bleek uit een Gallop-onderzoek uit 2023. Dit jaar was het tweede jaar op rij waarin stress-niveaus recordhoogtes bereikten.

Dat kan leiden tot een burn-out op de werkplek. Sterker nog, meer dan een kwart van de werknemers in de Verenigde Staten gaf aan dat ze soms, vaak of altijd last hebben van burn-out-klachten, zo bleek uit een onderzoek uit 2022 van het McKinsey Health Institute.

Als je ooit een burn-out hebt gehad, weet je dat het kan voelen alsof je moeite hebt om het hoofd boven water te houden terwijl je constant vecht tegen een gebrek aan energie en vermoeidheid. Of misschien heb je de neiging om te stress-eten of juist om maaltijden over te slaan.

Toch kan het moeilijk zijn om te onderscheiden of je te maken hebt met iets als depressie of burn-out vanwege de gelijkenis in symptomen. Dit is wat je moet weten over burn-out en hoe je het kunt herkennen.

Meet the experts: Sarah Sarkis is een gediplomeerd psycholoog, gecertificeerde executive coach en senior directeur prestatiepsychologie bij Exos. Monica Vermani is een gediplomeerd klinisch psycholoog, auteur, spreker en lid van het College of Psychologists of Ontario.

Wat is een burn-out?

Kort gezegd is een burn-out een staat van chronische fysieke en emotionele uitputting die zich voordoet in relatie tot je werkplek, zegt Sarah Sarkis, een gediplomeerd psycholoog, gecertificeerde executive coach en senior directeur van prestatiepsychologie bij Exos. Als werkgerelateerde stress niet regelmatig wordt beheerd, kan dit fysieke, mentale en cognitieve gevolgen hebben.

Je hebt misschien het gevoel dat je extra hard moet werken om bevredigende resultaten te behouden. Tegelijkertijd kun je het gevoel hebben dat je je gebruikelijke inspanning levert, maar dat je resultaten nog steeds niet zijn wat je voor ogen had.

'Wanneer het activiteitsniveau je energieniveau overtreft, zult je veel stress ervaren', zegt Monica Vermani, een gediplomeerd klinisch psycholoog, auteur, spreker en lid van het College of Psychologists of Ontario. 'En wanneer er consistent veel stress in je leven is, is er een geaccumuleerd effect van symptomen dat kan leiden tot een burn-out omdat je de behoeften van anderen of van je rol boven jezelf hebt gesteld.'

Wat zijn veelvoorkomende burn-out symptomen?

Hoewel burn-out-symptomen uiteindelijk aan werk zijn gekoppeld, veroorzaken ze vaak een domino-effect dat zich mengt met andere gebieden van je leven. Dit zijn enkele van de meest voorkomende symptomen van een burn-out, aldus Sarkis en Vermani.

Slapeloosheid:Dit kan leiden tot slaapstoornissen en moeite met in slaap vallen en doorslapen, wat ook kan leiden tot fysieke uitputting en prikkelbaarheid, zegt Sarkis.

Pijn: Volgens Sarkis kun je last krijgen van hoofdpijn, spierspanning of ander fysiek ongemak. Vermani merkt op dat migraine ook kan voorkomen.

Problemen met de spijsvertering: Vroege symptomen kunnen misselijkheid, constipatie en diarree omvatten, zegt Vermani. Sarkis voegt toe dat maagpijn en symptomen gerelateerd aan IBS (prikkelbare darm syndroom, ook wel PDS) ook vaak voorkomen.

Ontkoppeling: Je voelt je misschien losgekoppeld of hebt een negatieve houding ten opzichte van je collega's en taken, zegt Sarkis. Dit kan vooral schadelijk zijn voor mensen die in teamdynamiek werken.

Verminderde focus: Hersenmist is één van de meest voorkomende manieren waarop dit symptoom zich voordoet. Je kunt ook een verminderde aandachtsspanne of verminderde cognitieve prestaties ervaren, zegt Sarkis.

Een verminderd gevoel van voldoening: Je kunt het gevoel krijgen dat je inspanningen geen verschil maken, wat kan leiden tot een gevoel van hulpeloosheid of een gebrek aan motivatie. Als gevolg daarvan kun je je terugtrekken uit je verantwoordelijkheden of ziekteverlof opnemen om even pauze te kunnen hebben, legt Sarkis uit.

Isolatie: Je voelt je misschien geneigd om je af te zonderen van je vrienden en familie, en zij kunnen gaan klagen over je afwezigheid, zegt Vermani.

Zo voorkom je een burn-out

Heb je een machtspositie op het werk? Neem dan actieve maatregelen om een ​​werkomgeving te creëren die anderen (en dus ook jezelf) aanmoedigt om prioriteit te geven aan hun welzijn. Voor degenen die niet zoveel autoriteit hebben op de werkplek, stelt Sarkis voor om vroeg en vaak grenzen te stellen en indien nodig je 'nee' te gebruiken.

Dit is natuurlijk makkelijker gezegd dan gedaan, dus een goede eerste stap is om duidelijk te krijgen welke grenzen je wilt gaan stellen en wees bereid om specifiek te zijn over je behoeften wanneer je je manager spreekt.

Als je bijvoorbeeld de neiging hebt om in het weekend in te loggen om je werk bij te houden, is iets zeggen als: 'Ik wil minder werken' minder effectief dan zeggen: 'Ik wil mijn weekenden vrijmaken zodat ik kan herstellen en op maandag weer kan presteren', legt Sarkis uit.

Voordat je een gesprek hebt met je leidinggevende kan het nuttig zijn om je favoriete vorm van mindfulness te beoefenen om zenuwen of angst te verlichten. Houd er rekening mee dat het, afhankelijk van wat je behoeften zijn, meerdere gesprekken kan vereisen.

Voor een dagelijkse opfrisbeurt kun je je wenden tot beweging of mindfulness om stress te verlichten tussen vergaderingen of voor en na het werk. 'Of het nu yoga of meditatie is, het doel is om één ding te doen met volledige aanwezigheid', zegt Vermani. 'Pauze en reflectie kunnen je fysieke symptomen verlichten.'

Je moet ook terugkeren naar de basis en je richten op het regelmatig eten en het krijgen van een volledige nachtrust. Maar als je extra ondersteuning nodig hebt, wees dan niet bang om contact op te nemen met vrienden, familie, een therapeut of zelfs je collega's.

Zo behandel je een burn-out

Als het gaat om een burn-out, is preventie de beste vorm van behandeling. Zodra je je realiseert dat je een burn-out hebt, moet je misschien de intensiteit van je self care-routine veranderen, zegt Sarkis. Maar als je het gevoel hebt dat je nog steeds moeite hebt om alles op een rij te krijgen heb je misschien professionele hulp nodig.

Het soort hulp dat je zoekt, hangt volledig af van je burn-out-ervaring. Bij milde symptomen kun je beter een coach of therapeut inschakelen, zegt Sarkis. Iemand met ernstigere symptomen moet mogelijk naar zijn huisarts. Toch raadt Sarkis aan om te beginnen met je huisarts en daar advies in te winnen.

'Je kunt samen met een professional een ​​plan opstellen', zegt Sarkis. 'Als we ons doel, onze missie en waarden opnieuw afstemmen, wordt het vaak duidelijk waar de gaten in onze aanpak zaten. Soms betekent dat dat je op zoek moet naar een nieuwe baan.'

Wat gebeurt er als je een burn-out niet aanpakt?

Als je geen stappen onderneemt om je burn-out te behandelen merk je misschien dat je symptomen erger worden. 'Die symptomen zijn de manier van je lichaam om je te laten dat je moet pauzeren, reflecteren en resetten', zegt Vermani. De symptomen negeren kan leiden tot een aantal van de volgende dingen:

  • Regelmatige paniekaanvallen
  • Afname van werkprestaties
  • Toegenomen absenteïsme
  • Gewichtstoename of -verlies
  • Langdurige spanningen op persoonlijke relaties
  • Lage immuniteit

Er is ook de mogelijkheid dat een burn-out leidt tot andere mentale complicaties. 'Het is niet zo'n grote stap om te denken dat als de burn-out lange tijd onbehandeld blijft, het kan muteren naar andere psychiatrische stoornissen en ziektes zoals klinische depressie, waarbij mensen een verhoogd risico lopen op suïcidale gedachten', voegt Sarkis toe.

Wat is het verschil tussen een burn-out en een depressie?

Zoals eerder vermeld kan het lastig zijn om het verschil te zien tussen burn-out symptomen en depressie, maar er zijn eigenschappen die ze onderscheiden. 'Het grote verschil is dat depressie wordt beschouwd als een psychiatrische stoornis, en burn-out het resultaat is van werkomstandigheden die gepaard gaan met psychologische symptomen', zegt Sarkis.

Beide kunnen variëren van mild tot ernstig en slopend, maar depressie is niet direct werkgerelateerd. Als je een burn-out hebt en specifieke veranderingen in je werkleven aanbrengt, kun je verbeteringen in je levenskwaliteit beginnen te zien. Aan de andere kant kan depressie ervoor zorgen dat een sombere stemming aanhoudt ondanks die veranderingen.

Als je niet zeker weet welke aandoening je hebt, praat dan met een psycholoog voor de juiste begeleiding.

Heb je vragen over zelfdoding? Bezoek dan www.113.nl of bel 0800-0113.